Anne baba olmak dünyanın en zor mesleklerinden biridir, bu mesleğin ne bir eğitimi, ne bir geliri ne de emekliliği vardır. Çocukların gelişim dönemlerine göre anne- babaların zorlandıkları anlar vardır. Bu dönemlerden beklide en önemlisi çocukların eğitim dönemidir. Eğitim denilince ilk akla gelen de sınavlardır. Ülkemizde de diğer dünya ülkelerinde olduğu gibi bir sınav daha doğrusu çeşitli adlarla anılan (SBS,YGS-LYS, DGS, KPSS, ALES, KPDS…) sınavlar vardır. Sınava şeklen giren bir kişi olmasına rağmen sınava hazırlanan tüm aile fertleri de bu sınav sürecini yaşamakta maddi ve manevi olarak etkilenmektedirler.
Öğrenciyle birlikte etkilenen anne-baba davranışlarıyla ve tutumlarıyla aynı zamanda öğrenciyi de etkilemektedir. Her anne-baba sınava hazırlanan çocuğuna destek olmak ister. Önemli olan doğru ve başarıyı artıracak destekte bulunmaktır. Hangi sınava girerse girsin bunun bir son olmadığını öğrencilere hissettirmek gerekir. Hayatlarındaki önemli olan bu dönemde yanlarında olduklarını hissettirin. Başarılı öğrencilerle yapılan görüşmelerde “ailelerinin onlara destek olduklarını , ailelerinin başarılarında önemli bir paya sahip olduklarını” söylediklerini görüyoruz.
Anne –baba sınavlarda çocuğunun başarılı olmasını ister ve bunun için maddi-manevi gayret sarf eder. Fedakârlıklarla dolu bir gayrettir bu. Her anne-baba çocuğu için doğru davranışlar sergiler. Bilerek hatalı davranmaz. Çocuklarının geleceği konusunda endişe duymak en doğal anne-baba duygusudur. Sınavlara yönelik anne-baba tutumu ve değerleri sınavlardaki başarıda son derece önemlidir. Ebeveynlerden biri veya her ikisinin de sınava karşı , öğrenciye karşı tutumu öğrencinin de negatif duygular geliştirmesine yol açmaktadır. Aslında her anne-baba çocuğunun başarısı için çalışır.
Sınava hazırlık bir takım oyunudur ve anne-baba bu takımın bir parçasıdır. Sınavlarda başarılı olmak öğrencinin sadece sınava hazırlanmasına, ders çalışmasına bağlı olmadığı gibi sınavlara hazırlamak sadece ders çalıştırmakta değildir. Moral ve motivasyon desteğinin de aile tarafından verilmesi gerekmektedir. Sınava hazırlık dönemi öğrencilerin anne-babalarına en fazla ihtiyaç duyduğu dönemdir. Bu dönemde fazla mükemmeliyetçi bir tutum sergilenmemesi uygun olur. Sınavlarda başarılı olmanın yanında başarısız olmanın da sonuçlar arasında yer aldığı unutulmamalıdır. Çocukların ruh sağlığı hiçbir sınavdaki başarıya değiştirmez.
Anne-babanın sınava hazırlık sürecinde çocuğuna destek olması önemlidir. Bu desteği sağlayabilmek içinde onu gerçekten anladığını ve yanında olduğunu göstermesi gerekir. Başarı için aile içi iletişim ve olumlu diyalog önemlidir. Aile içerisinde kurulan bu olumlu ilişki çocuğun motivasyonunu artıracaktır.
Anne-baba bazen sınava hazırlanmayı çocuğun sorumluluğundan alıp kendi sorumlulukları arasına katar. Unutulmamalıdır ki sınava hazırlanma sorumluluğu sadece öğrenciye aittir. Ailenin yapması gereken sadece uygun şartları sağlamak ve onu sınav konusunda bilinçlendirmektir. Çalışmalarını sağlıklı bir şekilde yürütebilmesi için uygun koşulları sağlamak anne-babanın görevidir. Anne-baba ne kadar destek olsa da sınava hazırlanmak öğrencinin görevidir.
Her bireyin yetenekleri ve kapasitesi farklıdır. Anne-babalar çocukları arasındaki farkı daha iyi gözlemleyebilirler. Anne-babalar öncelikle çocuklarını iyi tanımalılar ve onun kapasitesinin farkına varmalıdır. Öğrenciler arkadaşları, kardeşleri,akraba çocukları v.s ile kıyaslanmak istememektedirler. Aslında sadece öğrenciler değil kimse kıyaslanmaktan hoşlanmaz. Anne-babaların çocuklarını hırslandırmak, motive etmek amacıyla başkaları ile kıyaslamasının veya başkalarını örnek göstermesinin öğrenci için hiçbir motive edici özelliği yoktur. Çocukları olumsuz bir şekilde etiketlemek, hem başarısını düşürecek hem de aşağılanma, yetersizlik duygusunu artıracaktır.
Anne-baba sınavın kazanılması gereken bir savaş, hayatın tek amacı olarak düşünmez, çocuklarına üniversitesi kazanmak için geçilecek bir basamak olduğunu hissettirirse çocuk daha güvenli bir şekilde sınava girecektir.
Kaygı bulaşıcı bir durumdur, hızla yayılır. Aile bireylerinden herhangi birinin kaygısı arttığında diğerleri de bundan etkilenecektir. Anne-baba ne kadar kaygılı ise öğrencide en az o kadar kaygılıdır. Anne-babanın sınava hazırlık sürecinde mantıklı düşünmesi, kaygısını kontrol altına alması gerekir.
SINAVA HAZIRLANAN ÖĞRENCİNİN ANNE-BABASI NELERİ YAPAR - NELERİ YAPMAZ?
Çocuklarının motivasyonunu hep yüksek tutar.
Sınavın sadece bilgi düzeyini ölçtüğünü bilir ve öğrencisine bunu hissettirir
Çocuklarında güven duygusunu artırır.
Sorumluluk duygusu kazandırmaya çalışır
Çocuklarının çalışması için uygun fiziksel ortamı sağlar
Okulda ve dershanedeki öğretmenleriyle öğrencisi ile ilgili bilgiler alır.
Aile içi huzuru ve sevgi ortamını hazırlar
Ders çalışmanın dışında dinlenmesini sağlar, sosyal aktivitelere katılmasını sağlayarak stres atmasını sağlar.
Onun kapasitesinden fazlasını istemez. Öğrencisini tanır neleri yapıp yapamayacağı ile ilgili fikir sahibi olur
Öğrencisi ile nitelikli zaman geçirir
Yaşıtlarıyla ve başkalarıyla öğrencisini kıyaslamaz
Her zaman yanında olduğunu hissettirir ve bunun sınav sonucuna bağlı olmadığını belirtir
Bazı derslerde birlikte çalışır
Onu ders ve sınavlar konusunda paniğe sevk etmez
Onu arkadaşlarıyla rekabete sürüklemez
Ona her zaman cesaret verir destekler
Çocuğuyla olabilecek problemleri erteleyin, hemen çözmek yerine zamana bırakarak sağlıklı çözüm bulur
Çelişkili mesajlar vermez, olumsuz ve kaygı artırıcı mesajlardan kaçınır
Ev ortamında huzurlu bir hava oluşturur
Hayatta amaçlar belirlemesini sağlar. Sınavı kazanamazsa planını öğrenir
Sevginizi şartsız gösterir...
